Giáo dục truyền thống là một trong những hoạt động cơ bản của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh nhằm góp phần tích cực vào việc giáo dục toàn diện cho đội viên, thiếu nhi theo năm điều Bác Hồ dạy.
Trong các truyền thống quí báu của dân tộc Việt Nam thì truyền thống đấu tranh cách mạng là một trong những nội dung cần đặc biệt quan tâm để giáo dục học sinh. Phải làm cho các em biết và hiểu rõ những trang sử hào hùng của thế hệ cha anh đi trước, những tấm gương tiêu biểu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nhất là trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Các em phải thấy rõ thế hệ những người đi trước đã làm những gì để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Từ đó giúp các em bồi đắp tình cảm lòng biết ơn đối với các thế hệ đi trước, tôn trọng, yêu quí, học tập và phấn đấu rèn luyện bản thân mình thành những con ngoan, trò giỏi, bạn tốt, công dân tốt, đoàn viên thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh.
Để tổ chức tốt cho các em học tập và làm theo truyền thống cách mạng cần có phương pháp thích hợp với đặc điểm tâm sinh lý và hoàn cảnh cụ thể. Mỗi cán bộ phụ trách, cần nhận thức đúng, có biện pháp tổ chức thực hiện phù hợp để việc giáo dục truyền thống cách mạng đạt được hiệu quả thiết thực.
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1/ Cơ sở lý luận. Giáo dục truyền thống là một trong những hoạt động cơ bản của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh nhằm góp phần tích cực vào việc giáo dục toàn diện cho đội viên, thiếu nhi theo năm điều Bác Hồ dạy. Trong các truyền thống quí báu của dân tộc Việt Nam thì truyền thống đấu tranh cách mạng là một trong những nội dung cần đặc biệt quan tâm để giáo dục học sinh. Phải làm cho các em biết và hiểu rõ những trang sử hào hùng của thế hệ cha anh đi trước, những tấm gương tiêu biểu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nhất là trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Các em phải thấy rõ thế hệ những người đi trước đã làm những gì để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Từ đó giúp các em bồi đắp tình cảm lòng biết ơn đối với các thế hệ đi trước, tôn trọng, yêu quí, học tập và phấn đấu rèn luyện bản thân mình thành những con ngoan, trò giỏi, bạn tốt, công dân tốt, đoàn viên thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh. Để tổ chức tốt cho các em học tập và làm theo truyền thống cách mạng cần có phương pháp thích hợp với đặc điểm tâm sinh lý và hoàn cảnh cụ thể. Mỗi cán bộ phụ trách, cần nhận thức đúng, có biện pháp tổ chức thực hiện phù hợp để việc giáo dục truyền thống cách mạng đạt được hiệu quả thiết thực. 2/ Cơ sở thực tiễn. Thực tiễn hàng năm tổng phụ trách Đội phải tổ chức rất nhiều các hoạt động giáo dục truyền thống theo chương trình công tác Đội trong năm học, theo kế hoạch chung của nhà trường, của địa phương, theo các chủ đề, chủ điểm. Nhưng trên thực tế để tổ chức tốt một nội dung giáo dục truyền thống nào đó thì người tổng phụ trách cần phải kết hợp rất nhiều các biện pháp, các hình thức tổ chức hoạt động khác nhau để giáo dục các em, nhưng không phải đồng chí tổng phụ trách nào cũng làm tốt được điều này, không phải đồng chí tổng phụ trách nào cũng có khả năng tổ chức tốt hoạt động giáo dục truyền thống nhất là giáo dục truyền thống cách mạng. Điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hoạt động của tổ chức Đội và chất lượng đội viên. Trong thời đại ngày nay khi đất nước đang chuyển mình và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế, văn hoá, xã hội của thế giới thì ngoài những mặt tích cưcï thì cũng có rất nhiều mặt tiêu cực du nhập vào nước ta. Do vậy công tác giáo dục cho thế hệ trẻ lại càng phải được trú trọng đề cao và có sự quan tâm đặc biệt. Những giá trị truyền thống của dân tộc nhất là truyền thống cách mạng cần được bồi dưỡng, giáo dục không ngừng cho các em, qua đó các em sẽ tự hào về truyền thống cách mạng của cha anh, tự hào là người Việt Nam, yêu đất nước Việt Nam và sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc khi Tổ quốc cần. II. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH a) Thuận lợi Đối với việc tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống của liên đội tiểu học Phước Vĩnh A thì có những điều kiện thuận lợi như : - Được sự quan tâm của Hội đồng đội huyện Phú Giáo; của chi bộ Đảng, lãnh đạo nhà trường, các đoàn thể trong trường và các phụ trách chi. - Ban chỉ huy đội nhiệt tình, năng nổ; đội viên, thiếu niên, nhi đồng hăng hái tham gia các hoạt động. - Vị trí địa lí thuận lợi, liên đội nằm ngay tại trung tâm thị trấn Phước Vĩnh, là trung tâm kinh tế, văn hoá của huyện nên thuận lợi cho việc đi lại cũng như việc tổ chức các hoạt động giáo dục. - Cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đầy đủ để phục vụ cho các hoạt động. - Được sự quan tâm nhiệt tình của phụ huynh học sinh . b) Khó khăn - Do yêu cầu của nhiệm vụ chuyên môn ngày càng cao nên hoạt động chuyên môn chiếm một lượng thời gian lớn của phụ trách chi, phụ trách lớp nhi đồng do vậy việc tổ chức các hoạt động giáo dục cũng phần nào gặp khó khăn về thời gian. - Do các di tích lịch sử cách mạng như địa đạo Củ Chi, Dinh Độc Lập, Bến cảng Nhà Rồng ... ở khá xa so trường do vậy việc tổ chức giáo dục cho các em thông qua hình thức đi tham quan cũng gặp những khó khăn nhất định về kinh phí cũng như việc đi lại. III/ NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN Để tổ chức một nội dung giáo dục truyền thống đạt kết quả cao thì có rất nhiều các biện pháp khác nhau để thực hiện. Theo tôi tổng phụ trách Đội muốn tổ chức tốt nội dung giáo dục truyền thống cách mạng thì cần triển khai và thực hiện hiệu quả một số hoạt động sau : 1/ Tổ chức tốt lễ chào cờ. Lễ chào cờ được cử hành nghiêm trang để mở đầu các buổi lễ lớn của Đội và nhà trường như : lễ khai giảng, lễ bế giảng năm học, lễ phát động chủ đề, lễ khai mạc đại hội Đội, đại hội cháu ngoan Bác Hồ, lễ kết nạp đội viên, lễ trưởng thành... Lá cờ Tổ quốc là biểu tượng của đất nước Việt Nam. Khi đứng dưới cờ Tổ quốc các em tự hào về dân tộc, tự hào về Đảng Cộng sản Việt Nam về Bác Hồ kính yêu, tưởng nhớ đến các anh hùng liệt sĩ, các đoàn viên thanh niên đã anh dũng hy sinh vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời nhắc nhở các em không ngừng học tập, phấn đấu theo gương các thế hệ cha anh đi trước. Để tổ chức tốt nội dung này tôi thực hiện như sau : Tuyên truyền cho học sinh thấy rõ ý nghĩa thiêng liêng của lễ chào cờ thông qua các buổi sinh hoạt đầu tuần, sinh hoạt Đội, sinh hoạt sao. Phối hợp với giaó viên nhạc hướng dẫn các em hát tốt, và hiểu nội dung, ý nghĩa bài Quốc ca, Đội ca. Hướng dẫn các em thực hiện tốt tư thế lúc chào cờ cho đúng theo nghi thức Đội. Đôn đốc nhắc nhở thường xuyên những em thực hiện chưa tốt. Tập huấn thường xuyên cho đội nghi thức, nghi lễ. Thực hiện nghiêm túc, trang trọng trong tất cả các buổi lễ chào cờ. Tóm lại : Muốn tổ chức tốt lễ chào cờ thì điều rất quan trọng là phải làm cho các em hiểu rõ ý nghĩa thiêng liêng của lễ chào cờ, hướng dẫn, tổ chức cho các em thực hiện chào cờ theo đúng những qui định của nghi thức Đội. 2/ Tổ chức thực hiện tốt việc đeo khăn quàng đỏ đối với đội viên. Đeo khăn quàng đỏ đối với đội viên là một quy định bắt buộc đối với mỗi đội viên khi tham gia các hoạt động Đôị. Khăn quàng đỏ là một phần của lá cờ Tổ quốc, màu đỏ tượng trưng cho lý tưởng cách mạng. Đeo khăn quàng đội viên Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh tự hào về Tổ quốc, về Đảng Cộng sản Việt Nam, về Bác Hồ vĩ đại, về nhân dân Việt Nam anh hùng và nguyện phấn đấu trở thành đoàn viên thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Để tổ chức tốt nội dung này tôi đã thực hiện như sau : Cho các em tìm hiểu và giảng giải cho các em thấy rõ mục đích, ý nghĩa của việc đeo khăn quàng đỏ trong các hoạt động Đội. + Hoạt động này được tôi phối hợp với giáo viên khối ba triển khai trong chương trình dự bị đội viên lớp ba. Cụ thể là trong các buổi sinh hoạt sao, các buổi lễ chào cờ, các buổi sinh hoạt chủ nhiệm, trong các lớp dự bị đội viên để kết nạp Đội. + Đối với các em đội viên thì nội dung này được triển khai cụ thể trong các buổi sinh hoạt Đội. Việc làm này của tổng phụ trách là rất quan trọng bởi nó làm cho các em hiểu rõ ý nghĩa của chiếc khăn quàng. Qua đó làm cho các em vinh dự, tự hào và yêu thích khi được được đeo chiếc khăn quàng đỏ trên vai. Các em tự hào là những người đội viên thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Đối với các em thiếu niên, nhi đồng thì cố gắng phấn đấu chăm ngoan, học giỏi để trở thành những người đội viên tốt của Đội. Hướng dẫn các em tháo, thắt khăn quàng đúng cách. Việc hướng dẫn các em tháo thắt khăn quàng được thực hiện ngay khi các em vào lớp ba. Các em học sinh lớp ba được các anh chị đội viên hướng dẫn tháo thắt khăn trong các buổi sinh hoạt sao nhi đồng. Đồng thời được tổng phụ trách kiểm tra trong các lớp bồi dưỡng kết nạp Đội. Đưa nội dung đeo khăn quàng đỏ đối với đội viên là một nội dung thi đua của các chi đội, là tiêu chí để xét cháu ngoan Bác Hồ cuối năm. Việc đeo khăn quàng đỏ luôn được tổng phụ trách đội, các phụ trách chi, Ban chỉ huy đội, sao đỏ giám sát theo dõi, đôn đốc nhắc nhở thường xuyên. Tóm lại : Từõ những việc làm trên thì các em sẽ hiểu rõ ý nghĩa thiêng liêng của việc đeo khăn quàng, các em thấy được trách nhiệm của người đội viên khi được mang chiếc khăn quàng trên vai. Vì vậy các em sẽ tự giác mang nó trên vai, các em sẽ yêu quí chiếc khăn quàng đỏ, và coi nó như là một người bạn thân thiết gần gũi không thể thiếu đối với mình. Các em sẽ không ngừng phấn đấu để trở thành những người đội viên tốt, những cháu ngoan của Bác Hồ kính yêu. 3/ Thăm viếng và dọn dẹp nghĩa trang liệt sĩ. Thăm viếng và dọn dẹp, vệ sinh nghĩa trang liệt sĩ đây là một hoạt động thực tế hết sức có ý nghĩa trong việc giáo dục truyền thống cách mạng cho học sinh. Các em được đến nơi thiêng liêng nhất, nơi an nghỉ cuối cùng của những người chiến sĩ cách mạng đã không ngại hy sinh sương máu của mình để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Hoạt động này có một ý nghĩa to lớn trong việc giá ... nh tích chào mừng 76 năm ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam ( 3/2/1930 – 3/2/2006) tôi đã tổ chức Hội thi tìm hiểu về “ Đảng cộng sản Việt nam, Bác Hồ, Đoàn, Đội”. Tôi đã thực hiện như sau : Lập kế hoạch tham mưu với chi bộ, ban giám hiệu nhà trường. Giới thiệu nội dung mục đích hội thi trong toàn liên đội, đối tượng, tiêu chuẩn tham gia hội thi. Đồng thời triển khai cho Ban chỉ huy đội và các tập thể Đội toàn bộ những nội dung các em cần tìm hiểu để tham gia tốt hội thi. Chuẩn bị về cơ sở vật chất: Ban tổ chức bàn bạc về địa điểm, thời gian, nội dung và những cơ sở vật chất khác phục vụ hội thi : tăng âm, loa đài, ánh sáng, nhạc cụ, trang trí, hoa, tặng phẩm lưu niệm cho những em tham gia và các giải của hội thi. Chuẩn bị các nội dung thi : hệ thống câu hỏi (nội dung các câu hỏi xoay quanh những hiểu biết của các em về Đảng cộng sản Việt nam, Bác Hồ, Đoàn, Đội) và những câu chuyện kể về Bác Hồ, về những gương đoàn viên thanh niên, thiếu nhi, anh hùng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Thành lập ban giám khảo : Mời đại diện của Hội đồng đội huyện, Đoàn thị trấn ... những thầy cô có kiến thức sâu, rộng về những nội dung thi của các em. Lên chương trình hội thi. Chuẩn bị hai em dẫn chương trình có năng khiếu nói tốt và linh hoạt trong các tình huống. Chuẩn bị các tiết mục văn nghệ để xen kẽ, để “ bắc cầu” cho các nội dung thi, để tạo nên không khí vui tươi sôi nổi, thoải mái cho hội thi. Phối hợp với đoàn thể và các bộ phận liên quan để tổ chức hội thi. Tóm lại : Thông qua các hội thi với các nội dung hình thức thi đua khác nhau sẽ bồi đắp thêm cho các em những hiểu biết về truyền thống cách mạng của dân tộc. Ngoài ra những hội thi còn có tác dụng tuyên truyền to lớn, thúc đẩy phong trào thi đua học tập của các em. Sau những giờ học văn hoá căng thẳng thì các em có những giờ phút vui chơi, học tập thật nhẹ nhàng và bổ ích. 8/ Tổå chức tham quan các di tích lịch sử. Tổ chức giáo dục truyền thống cách mạng thông qua việc tổ chức cho các em tham quan viện bảo tàng, các khu di tích lịch sử sẽ có tác dụng và hiệu quả rất lớn trong hoạt động giáo dục. Bởi khi tham quan nơi đây các em các em sẽ thấy tận mắt những hình ảnh, những hiện vật, tranh ảnh thực tế mà cha anh đã làm để xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đó là những hình ảnh có thật chứ không đơn thuần là những câu chuyện , những lời tuyên truyền nữa. Các em sẽ thấy được thế hệ trước đã trải qua những khó khăn gian khổ như thế nào, trải qua những gian nan mất mát như thế nào để xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam tươi đẹp như ngày hôm nay. Ví dụ thăm địa đạo Củ Chi thì các em sẽ được dâng hương tưởng nhớ đến các anh hùng liệt sĩ tại đền Bến Dược nơi mà trên bốn bức tường có khắc hàng ngàn tên những người anh hùng liệt sĩ. Các em thấy được sự khốc liệt và tàn ác của quân thù để tiêu diệt địa điểm này qua những bức tranh mặt đất bị bom cầy sới và đốt cháy cả một vùng không còn thấy sự sống trên mặt đất mà chỉ còn trơ lại đất đá, hình ảnh chúng tàn sát người dân Việt Nam dã man .. các em cũng thấy được sự thông minh, gan dạ, dũng cảm của quân và dân ta trong việc sáng tạo ra một hệ thống địa đạo dưới lòng đất cũng như việc chế tạo các loại vũ khí để chiến đấu chống lại kẻ thù. Các em được nghe những người dẫn chương trình kể về cách sống và chiến đấu của quân dân ta dưới lòng địa đạo, được chui xuống những đường hầm của địa đạo ....Ví dụ đến với nhà tù Phú Lợi các em sẽ được chứng kiến những căn phòng giam tối tăm ghê rợn, những hình thức tra tấn dã man độc ác của kẻ thù đối vơí các chiến sĩ cách mạng ... Tổ chức tham quan là một hoạt động lớn cần có sự chuẩn bị chu đáo thì mới đạt được kết quả cao . Ta có thể tổ chức các chuyến thăm quan cho các em nhân các ngày lễ lớn như ngày thành lập Đoàn 26/3, ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam 30/4, ngày thương binh liệt sĩ 27/7 ... với những địa danh lịch sử như địa đạo Củ Chi, Dinh Độc Lập, Bến cảng Nhà Rồng, nhà tù Phú Lợi ... Ví dụ : Để chào mừng 74 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/03/1931 – 26/03/2005) tôi đã tổ chức cho các em thăm địa đạo Củ Chi. Tôi đã thực hiện như sau : Đi tiền trạm để nắm bắt tình hình thực tế . Lập kế hoạch sau đó tham mưu ban giám hiệu; tiếp đó lập tờ trình xin phép lãnh đạo Phòng giáo dục. Lập nội dung cụ thể , chi tiết của chuyến tham quan ( xe cộ, ăn uống, sinh hoạt .... ). Họp ban tổ chức để thống nhất các nội dung chi tiết cụ thể. Triển khai cho toàn thể giáo viên chủ nhiệm và các bộ phận liên quan nắm bắt trong cuộc họp hội đồng sư phạm. Triển khai cụ thể về hình thức, mục đích ý nghĩa, nội dung của chuyến tham quan; vận động học sinh tham gia thông qua các buổi sinh hoạt đầu tuần, sinh hoạt chủ nhiệm, chương trình phát thanh măng non. Phối hợp với Công đoàn, Đoàn thanh niên, Giáo viên chủ nhiệm tổ chức chuyến tham quan. Tóm lại : Việc tổ chức cho các em tham quan các di tích lịch sử, viện bảo tàng có ý nghĩa giáo dục to lớn vì từ những gì các em quan sát được từ thực tế sẽ khơi dậy tình cảm của các em, khơi dậy lòng khâm phục, lòng biết ơn, tự hào của các em đối với những thế hệ cha anh đi trước, hình thành ở các em niềm tự hào mình là người Việt Nam anh hùng, là thế hệ kế tục sự nghiệp của cha anh. Từ đó hình thành ở các em lòng yêu nước, tự hào về dân tộc Việt Nam anh dũng. Các em sẽ cố găng học tập, vươn lên để xứng đáng với thế hệ cha anh đi trước. Sẵn sàng hy sinh khi đất nước bị xâm lược để bảo vệ những thành quả mà cha anh đã tốn biết bao xương máu để xây dựng và bảo vệ. IV/ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC. 1/ Một số hoạt động lớn đã thực hiện. Trong hai năm học 2005 – 2006 và 2006 – 2007 để thực hiện nội dung giáo dục truyền thống cách mạng cho học sinh tôi đã tổ chức và phối hợp tổ chức được các hoạt động lớn như : Viếng và dọn dẹp nghĩa trang liệt sĩ huyện được 6 lượt với hơn 700 lượt học sinh tham gia. Thăm nom, dọn vườn cho 15 gia đình thương binh liệt sĩ, mẹ Việt Nam anh hùng trên địa bàn thị trấn. Tặng quà trị giá hơn 600.000đ. Tổ chức 02 hội thi tìm hiểu về Bác Hồ, Đoàn, Đội; 02 hội thi nét đẹp học sinh , 02 hội thi kể chuyện lịch sử và nhiều hội thi khác để lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn, các sự kiện trọng đại của đất nước. Tổ chức 01 chuyến tham quan ở Địa đạo Củ Chi, 01 chuyến tham quan bảo tàng Bình Dương và nhà tù Phú Lợi. 2/ Kết quả nhận thức của học sinh 100% học sinh thuộc và thực hiện tốt “ Năm điều Bác Hồ dạy”, 100% nhi đồng thuộc và thực hiện tốt “ Lời hứa nhi đồng”. Trên 90% đội viên biết sơ lược tiểu sử của Bác Hồ, tiểu sử anh Kim Đồng, tên năm đội viên đầu tiên của Đội, biết tên và sơ luợc tiểu sử một số đoàn viên thanh niên tiêu biểu trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. 100% đội viên thực hiện tốt việc đeo khăn quàng đỏ đến lớp và hiểu được ý nghĩa của chiếc khăn quàng đỏ. 100% học sinh có những việc làm thiết thực để lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn của dân tộc. V/ BÀI HỌC KINH NGHIỆM Qua quá trình thực hiện đề tài trên tôi rút ra được những bài học cụ thể như sau : Bất cứ khi tổ chức một hoạt động giáo dục nào thì người tổng phụ trách phải định hướng và xác định được nội dung, hình thức tổ chức giáo dục sao cho phù hợp với thực tế đơn vị. Chủ động trong việc tham mưu lãnh đạo. Linh hoạt trong việc triển khai và thực hiện kế hoạch giáo dục đã đề ra. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng liên quan trong việc thực hiện kế hoạch. Cần phát huy vai trò của giáo viên chủ nhiệm. Coi mỗi giáo viên chủ nhiệm là một người tổng phụ trách để định hướng, hướng dẫn các em cán bộ Đội xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục phù hợp với chi đội của lớp mình. Phát huy tính sáng tạo, chủ động của thiếu nhi, đặc biệt là tạo điều kiện cho thiếu nhi tự quản trong mọi hoạt động. Luôn đổi mới nội dung, hình thức giáo dục. Sử dụng có hiệu quả thời gian chào cờ đầu tuần, sinh hoạt sao, sinh hoạt Đội. Sử dụng triệt để các trang thiết bị, cơ sở vật chất của nhà trường phục vụ cho hoạt động giáo dục. Sau mỗi hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng cần đánh giá được hiệu quả của hoạt động tác động đến các em, đối với gia đình, xã hội; rút kinh nghiệm về cách tổ chức, thiết kế, thể hiện trong hoạt động thực tiễn; khen thưởng, động viên kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích, nhắc nhở những điều cần tránh. V/ KẾT LUẬN CHUNG Qua thực tế tổ chức các hoạt động Đội cùng với những kinh nghiệm của bản thân và sự nghiên cứu học hỏi tài liệu, sách báo, đồng nghiệp, tôi nhận thấy phần trình bày trên còn có những hạn chế nhất định. Vì vậy tôi rất mong sự góp ý chân tình của các cấp lãnh đạo để đề tài của tôi ngày càng hoàn thiện hơn. Phú Giáo, ngày 15 tháng 03 năm 2007 TỔNG PHỤ TRÁCH TRƯƠNG QUỐC HUY
Tài liệu đính kèm: