Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Tên sáng kiến: "Một số giải pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1"
 A. Đặt vấn đề:
 Nhằm giúp cho học sinh đạt kết quả cao trong tất cả các môn học thì trước 
hết người thầy, người cô phải quan tâm đến việc làm sao giúp các em học sinh lớp 
mình phải biết viết. Chữ viết chiếm vai trò qua trọng trong quá trình học tập của 
các em. Khi các em đã biết viết rồi thì đối với các môn học khác các em sẽ nhanh 
chóng nắm vững kiến thức. Mặt khác “Chữ đẹp là tính nết của những người trò 
ngoan” Thật vậy chữ viết còn góp phần rèn cho các em những đứt tính tốt như: 
Cần cù, chịu khó, kiên trì nhẫn nại, ... Chính vì thế chữ viết chiếm vai trò rất quan 
trọng đối với người học sinh. Và việc rèn kỹ năng luyện viết cho học sinh là vấn đề 
cấp bách trong nhà trường và đặc biệt là đối với người giáo viên Tiểu học.
 B. Nội dung:
 1. Thực trạng vấn đề:
 Qua thực tế giảng dạy trong nhiều năm liền và qua việc dự giờ thăm lớp của 
đồng nghiệp tôi nhận thấy rằng chữ viết của học sinh lớp 1 còn nhiều hạn chế, đa 
số học sinh viết chữ chưa đẹp, chữ viết chưa đúng độ cao, còn viết chữ in thường, 
chữ viết còn thiếu nét, có những em viết không thẳng dòng kẻ chữ viết nguệch 
ngoạc chưa rõ nét, ...
 Vậy muốn cho học sinh học tốt trong tất cả các môn học thì trước hết các em 
phải biết viết. Các em biết viết rồi thì các môn học khác các em sẽ tiếp thu một 
cách dễ dàng, chất lượng giáo dục được nâng lên: Ví dụ: Học toán có lời văn, khi 
học sinh đã biết viết được rồi thì việc giải toán sẽ không có gì gọi là khó khăn đối 
với các em nữa. 
 Từ hiện trạng trên cho thấy là một người giáo viên cần phải có trách nhiệm 
cao trong giảng dạy nhất là trong việc dạy chữ viết cho học sinh. Tuy nhiên trong 
quá trình rèn chữ viết gặp một số khó khăn như:
 Về giáo viên: 
 Chỉ chú trọng vào tư thế ngồi của học sinh, cách cầm bút, khoảng cách từ 
mắt đến vở, ngực không tì vào bàn, những việc này thì giáo viên nào cũng làm 
được nhưng giáo viên mình chưa quan tâm đến việc rèn kĩ năng luyện viết cho học 
sinh về độ cao con chữ, chữ viết phải đủ nét, khoảng cách giữa chữ với chữ, chữ 
viết phải đều các nét và phải đẹp, 
 Chỉ nói qua loa về độ cao con chữ, ... mà không kiểm tra việc thực hành của 
học sinh qua thực tế. Khâu hướng dẫn cho học sinh luyện viết của một số giáo viên 
còn sơ sài chưa cụ thể rõ ràng: Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh viết từ "nhà lá" Một 
số giáo viên viết mẫu trên bảng rồi cho học sinh nhìn theo viết. Như vậy học sinh 
sẽ không nhớ được độ cao của từng con chữ, không biết được điểm bắt đầu từ đâu 
và điểm kết thúc chỗ nào, ... Chỉ nhắc nhở và làm thay khi học sinh viết sai. Chưa 
 Tác giả: Lê Thị Tuyết Du 1 chú trọng đến chữ viết mẫu, lời ghi nhận xét của mình và nếu như chữ viết của 
thầy cô chưa đúng mẫu thì học sinh cũng sẽ không có kĩ năng viết đúng, viết đẹp 
được. Chưa có sự phối hợp chặc chẽ với phụ huynh về vệc rèn chữ viết của các em 
khi trẻ học ở nhà.
 Dạy cho đủ bài cho đúng với chương trình xem như là đã hết nhiệm vụ, chưa 
thực sự quan tâm đến các em, chưa nhiệt tình trong giảng dạy.
 Về học sinh: 
 Chưa được hướng dẫn cụ thể và thực hành luyện viết ngay từ những buổi 
học đầu tiên. Chưa phân biệt được số dòng kẻ để viết đúng độ cao: Ví dụ: chữ e 
cao 2 dòng thì có em viết 1 dòng hoặc 3, 4 dòng li.
 Chưa duy trì được thói quen luyện viết, học sinh viết ẩu, viết nhanh cho 
xong việc, dẫn đến học sinh viết sai, viết thiếu nét và không đẹp.
 Về phía gia đình:
 Thiếu sự quan tâm của gia đình mặc cho trẻ tự học tự viết sao thì viết, chỉ 
cần các em viết được là đủ rồi mà phụ huynh không cần quan tâm đến việc trẻ viết 
đúng mẫu chưa, thẳng dòng kẻ chưa, đẹp hay chưa đẹp. Không quan tâm đến góc 
học tập ở nhà của trẻ trước và sau khi học, không có bàn ghế cho trẻ học ở nhà.
 Xác định rõ một trong những nguyên nhân như đã nêu trên tôi nhận thấy 
việc “Rèn chữ viết cho học sinh lớp 1” là rất cần thiết. Trong nhiều năm giảng dạy 
tôi đã đút kết được sự kèm cặp của gia đình rất quan trọng, sự quan tâm giúp đỡ 
của từ phụ huynh đến con em mình đã góp phần thành công lớn trong việc rèn viết 
cho học sinh.
 2. Những giải pháp:
 2.1. Giúp học sinh nhận biết dòng kẻ:
 Để giúp học sinh viết được, viết đúng và đẹp thì ngay từ buổi học đầu tiên, 
tuần ôn đầu tiên giáo viên nên giúp cho học sinh phân biệt được đâu là dòng kẻ, 
đâu là đường kẻ. Rồi cho học sinh phân biệt được 1 dòng kẻ, 2 dòng kẻ,... Phân 
biệt được thế nào là 1 dòng kẻ, giáo viên cần chỉ rõ cho học sinh thấy 2 đường kẻ 
tạo thành một dòng kẻ. Giáo viên có thể kẻ lên bảng chỉ cho học sinh thấy, cho học 
sinh đếm theo giáo viên. Ví dụ:
 e b
 Cô có chữ e, chữ e cao 2 dòng kẻ, tức là 3 đường kẻ; cô có chữ b, chữ b cao 
5 dòng kẻ. 
 Việc này sẽ được giáo viên ôn và cũng cố thường xuyên trong các giờ học 
tiếp theo chứ không phải chỉ hướng dẫn một lần rồi thôi, mỗi ngày chúng ta dạy 
đều cũng cố lại sẽ giúp các em học sinh có nhanh kĩ năng, kĩ xảo khi viết chữ và 
viết đúng độ cao, viết thẳng trên dòng kẻ. Nếu như các em phân biệt rõ đường kẻ 
 Tác giả: Lê Thị Tuyết Du 2 và dòng kẻ thì các em sẽ nhanh chóng viết đúng, viết đều các nét và viết ngày càng 
đẹp hơn.
 2.2. Giúp các em thuộc các nét cơ bản:
 Dưới đây là các nét cơ bản mà học sinh lớp một cần phải nắm:
 Nét ngang; nét sổ (nét thẳng); nét xiên trái; nét xiên phải; móc xuôi; móc ngược; 
móc hai đầu; nét cong hở phải, cong hở trái; cong kín, khuyết trên; khuyết dưới; nét thắt.
 Nếu như các em viết được các nét cơ bản thì các em sẽ viết được các con 
chữ một cách dễ dàng. Các em đã nắm vững các nét cơ bản thì khi nhìn thấy bất kì 
chữ cái nào ngay lập tức tư duy các em sẽ nhanh chóng hình thành các bước phân 
tích cấu tạo từng con chữ để các em viết. Ví dụ: viết chữ “h” các em sẽ biết được 
chữ “h” gồm 1 nét khuyết trên cao 5 dòng và 1 nét móc 2 đầu cao 2 dòng. Từ sự 
hình thành trong đầu của các em như thế các em sẽ viết ra bảng con hoặc trên vở. 
 Việc cho học sinh phân tích cấu tạo con chữ cũng chiếm vai trò quan trọng 
trong vấn đề rèn viết cho học sinh. Ví dụ: Khi dạy học sinh viết chữ "a" giáo viên 
cần đặt câu hỏi cho học sinh trả lời "Chữ a gồm mấy nét, cao mấy dòng li". Từ việc 
phân tích các con chữ như trên và viết ra sẽ giúp cho các em nhớ lâu hơn về cách 
viết. Còn ngược lại nếu giáo viên không hướng dẫn cho học sinh phân tích mà cho 
các em viết luôn như thế các em sẽ viết không đúng, không đủ nét.
 Khi các em đã viết được chữ cái thì việc viết được vần, được tiếng, từ đều 
rất dễ dàng,... Trong khoảng thời gian nhất định các em sẽ viết đẹp.
 2.3. Giúp học sinh có kỹ năng luyện viết:
 Đối với học sinh lớp 1 thì mỗi ngày các em đều có học luyện viết. Hằng 
ngày các em được cô giáo cho luyện viết trên bảng con rồi trên vở, vậy đối với 
những em không biết viết thì phải làm sao? chúng ta cần có giải pháp tối ưu để 
giúp đỡ các em chứ không nên bỏ qua những em này lâu ngày các em sẽ không 
viết được, chất lượng dạy học sẽ bị giảm đi ngay. Vậy nếu các em không viết được 
trước hết ta cứ cho các em tô chữ, cầm tay hướng dẫn cho các em biết cách tô chữ, 
sau một thời gian các em đã biết tô chữ rồi giáo viên giúp các em tự viết, hướng 
dẫn bằng cách dùng những dấu chấm để cho các em nối từ dấu chấm này sang 
chấm kia tạo thành nét và việc này đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì nhẫn nại, 
phải thực sự có lòng nhiệt huyết, nhiệt tình trong công tác giáo viên nên đến ngồi 
cạnh học sinh dành thời gian cho các em, sắp xếp những em viết chưa được, chữ 
viết nguệch ngoạc ngồi gần nhau để giáo viên đi đến là rèn được cho 2, 3 em một 
lúc. Đối với những em nhút nhát không tự tin để đặt bút xuống để viết thì giáo viên 
đến cầm tay cho các em vài lần, khen, động viên các em sau mỗi lần học sinh viết 
mặc dù các em viết chưa đẹp, chỉ cần các em có tiến bộ nhỏ là chúng ta khen ngay 
để giúp các em tự tin hơn trong luyện viết. Sau khi cầm tay các em một thời gian 
rồi từ từ để các em tự viết. Nếu các em đã viết được từ những chữ cái đầu tiên như 
thế, giáo viên sẽ hướng dẫn cho các em canh thẳng dòng kẻ bằng cách dùng viết 
chấm những dấu chấm thẳng hàng với nhau cho các em viết lên những dấu chấm 
đó, đếm dòng kẻ viết đúng độ cao và nếu các em đã viết được chữ cái thì dần dần 
 Tác giả: Lê Thị Tuyết Du 3 các em sẽ viết được vần, tiếng, từ,... Từ đó các em sẽ có được kỹ năng viết. Tiếp 
theo giáo viên sẽ giúp các em viết đúng khoảng cách giữa các chữ và đều nét, lâu 
dần càng ngày các em sẽ viết đẹp hơn.
 Ví dụ: Viết chữ e, giáo viên dùng 2 dấu chấm từ đường kẻ thứ nhất đếm từ 
dưới đếm lên đường kẻ thứ ba tức cao 2 dòng tạo 1 nét thắt kết thúc ngay đường kẻ 
thứ hai, đồng thời tay giáo viên kéo nét lên cho học sinh bên dưới thực hành theo 
vào bảng con. Sau đó giáo viên cần nhận xét một số bài viết đúng và đẹp, chỉ rõ 
cho học sinh thấy đúng chỗ nào, đẹp ra sao, rồi tiếp tục yêu cầu học sinh viết lại 
vài lần. Trong khi học sinh viết giáo viên không nên ngồi một chỗ mà phải đến 
từng học sinh, quan sát xem các em đặt bút đúng chưa nhất là phải theo dõi từng 
bước phát triển của học sinh để có hướng giúp đỡ tiếp theo.
 e
 Tuy nhiên vấn đề rèn chữ viết cho học sinh không phải chỉ một ngày hay 
một bữa là được, đây là cả một quá trình lâu dài để giúp các em viết đúng, viết đẹp. 
Quá trình này đồi hỏi người giáo viên phải hết sức kiên trì nhẩn nại, duy trì thường 
xuyên.
 3. Kết quả đạt được:
 Áp dụng các giải pháp trên trong năm học qua các em học sinh lớp tôi đều 
biết viết và có nhiều em viết chữ rất đẹp, các em đều có ý thức học tập, học tập tích 
cưc, chất lượng tiết dạy đạt hiệu quả cao nên đề tài “Một số giải pháp rèn chữ viết 
cho học sinh lớp 1” này đã được đem ra toàn trường thảo luận và áp dụng thực hiện 
trong tổ và các tổ khác một cách thành thạo.
 Khi các em đã viết chữ đúng mẫu, viết chữ đẹp kèm theo tính cẩn thận, kiên 
trì chịu khó. Ngoài ra các em có ý thức thêm về cái đẹp thông việc luyện viết trong 
sinh hoạt hằng ngày ở nhà, qua trao đổi với cha mẹ các em thì tôi nhận thấy các 
phụ huynh đều rất hài lòng khi thấy con em mình còn nhỏ mà đã có được những 
tính nết tốt đẹp.
 C. Kết luận
 Trong quá trình giảng dạy tôi áp dụng các giải pháp trên chỉ ba tuần đầu tiên 
học sinh tôi đều biết viết, một số em đã có năng khiếu viết chữ đẹp được tôi và nhà 
trường đưa vào nhóm để bồi dưỡng học sinh năng khiếu viết chuẩn bị cho hội thi 
Vớ sạch chữ đẹp vòng trường, vòng huyện, vòng tỉnh. Tất cả các em đều biết viết 
thì việc học các môn học khác các em sẽ tiếp thu dễ dàng, chất lượng giáo dục cuối 
năm nâng lên rõ. 
 Từ những việc làm trên cho ta thấy nhiệm vụ chủ yếu của người giáo viên là 
không chỉ cung cấp kiến thức cho học sinh mà cần phải rèn cho các em biết viết, 
viết chữ đẹp. Bên cạnh việc rèn chữ viết cho các em giúp các em có được một số 
tính nết tốt như: Cần cù, kiên trì nhẩn nại, chịu khó, yêu cái đep, ... Và muốn làm 
 Tác giả: Lê Thị Tuyết Du 4 được điều đó thì đòi hỏi người giáo viên phải có cả một tấm lòng yêu thương các 
em vô bờ bến, xem các em như con đẻ của mình, phải kiên trì nhiệt huyết trong 
công tác. Sự tiến bộ của các em trong học tập và rèn luyện là phần thưởng vô giá 
đối với mỗi người giáo viên chúng ta. 
 Long Điền Đông, ngày 15 tháng 6 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG NGƯỜI BÁO CÁO
 SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
 Lê Thị Tuyết Du 
 Tác giả: Lê Thị Tuyết Du 5