Giáo án dạy ôn môn: Ngữ Văn 9 - Trần Kim Dũng

ÔN TẬP VĂN THUYẾT MINH
 A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 - Giúp HS nắm lại đặc điểm chung của văn Thuyết minh, yêu cầu về thể loại, phương pháp thuyết minh.
 - Biết xác định đề văn Thuyết minh, phân biệt nó với các thể loại khác.
 - Biết phân biệt các dạng văn Thuyết minh: Thuyết minh về danh lam thắng cảnh; Thuyết minh về thể loại văn học; Thuyết minh cách làm (Phương pháp)..
 - Biết vận dụng phù hợp các biện pháp nghệ thuật, miêu tả khi viết văn thuyết minh.
 B - CHUẨN BỊ
 GV : Giáo án, tài liệu về văn Thuyết minh, SGK, SGV
 HS : SGK Ngữ văn 8, 9, ôn tập về kiểu bài.
 C- HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
 Hoạt động 1 : Ổn định nề nếp, kiểm tra sĩ số.
 Hoạt động 2. KT việc chuẩn bị tài liệu và đồ dùng học tập của HS.
 Hoạt động 3. Bài mới :	
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
- Yêu cầu HS dựa vào SGK để trả lời nội dung sau :
- Thế nào là văn thuyết minh ?
- Yêu cầu chung của bài Thuyết minh là gì ?
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện nội dung trả lời của HS.
- Đưa ra một số đề văn, yêu cầu HS xác định đề văn Thuyết minh, giải thích sự khác nhau giữa đề văn thuyết minh với các đề văn khác.
- Hướng dẫn HS đi đến nhận xét : Đề văn Thuyết minh không yêu cầu kể chuyện, miêu tả, biểu cảm mà yêu cầu giới thiệu, thuyết minh, giải thích.
- Hãy ra một vài đề văn thuộc dạng văn Thuyết minh ?
- Em hãy nêu các dạng văn Thuyết minh và nêu sự khác nhau giữa các dạng đó ?.
- Em hãy kể tên các phương pháp thuyết minh thường sử dụng ?
- Tại sao cần phải sử dụng các phương pháp đó ?
- Suy nghĩ, trả lời.
- Nhận xét- kết luận 
- Kể tên các biện pháp nghệ thuật thường được sử dụng trong văn thuyết minh ?
- Hướng dẫn HS thảo luận nhóm và trả lời những nội dung sau :
- Để sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong văn thuyết minh em phải làm gì ?
- Gợi ý : Sử dụng so sánh, liên tưởng bằng cách nào? Muốn sử dụng biện pháp Nhân hoá ta cần làm gì ?
- Em hãy nêu tác dụng của việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật tròng văn thuyết minh ?
- Những điểm lưu ý khi sử dụng yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh?
Hết tiết 1 chuyển tiết 2
- Dàn ý chung của một bài văn thuyết minh?
GV ghi lên bảng các đề bài.
YC HS lựa chọn đề bài xây dựng các ý cơ bản cho đề bài.
- HS làm theo nhóm.
- Chú ý sử dụng các biện pháp nghệ thuật và miêu tả vào trong bài viết.
- Cử đại diện lên trình bày.
- Nhận xét, bổ sung
I. Đặc điểm chung của văn Thuyết minh.
1- Thế nào là văn Thuyết minh ?
- Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân  của hiện tượng, sự vật.
2- Yêu cầu :
- Tri thức đối tượng thuyết minh khách quan, xác thực, hữu ích.
- Trình bày chính xác, rõ ràng, chặt chẽ.
3- Đề văn Thuyết minh :
- Nêu các đối tượng để người làm bài trình bày tri thức về chúng.
- Ví dụ : Giới thiệu một đồ chơi dân gian; Giới thiệu về tết trung thu.
4- Các dạng văn Thuyết minh :
- Thuyết minh về một thứ đồ dùng.
- Thuyết minh về một thể loại văn học.
- Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.
- Thuyết minh về một phương pháp (cách làm)
- ..
5- Các phương pháp thuyết minh :
- Nêu định nghĩa, giải thích.
- Liệt kê
- Nêu ví dụ, số liệu.
- So sánh, phân tích, phân loại.
II- Sử dụng các biêïn pháp nghệ thuật, miêu tả trong văn thuyết minh
1- Các biện pháp nghệ thuật thường được sử dụng trong văn thuyết minh.
- Nhân hoá.
- Liên tưởng, tưởng tượng.
- So sánh.
- Kể chuyện.
- Sử dụng thơ, ca dao.
a- Cách sử dụng :
- Lồng vào câu văn thuyết minh về đặc điểm cấu tạo, so sánh, liên tưởng.
- Tự cho đối tượng thuyết minh tự kể về mình (Nhân hoá).
- Trong quá trình thuyết minh về công dụng của đối tượng thường sử dụng các biện pháp so sánh, liên tưởng.
- Xem đối tượng có liên quan đến câu thơ, ca dao nào dẫn dắt, đưa vào trong bài văn.
- Sáng tác câu truyện.
* Chú ý : Khi sử dụng các yếu tố trên không được sa rời mục đích thuyết minh.
b- Tác dụng :
- Bài văn thuyết minh không khô khan mà sinh động, hấp dẫn.
2- Yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
- Thông qua cách dùng tứ ngữ, các hình ảnh có sức gợi lớn cùng những biện pháp nghệ thuật đặc sắc như so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ, ước lệ 
- Miêu tả chỉ dừng lại ở việc tái hiện hình ảnh ở một chừng mực nhất định.
- Những câu văn có ý nghĩa miêu ta nên được sử dụng đan xen với nhỡng câu văn có ý nghĩ lí giải, ý nghĩa minh hoạ.
III- Cách làm bài văn thuyết minh
a, Mở bài. Giới thiệu đối tượng thuyết minh.
b, Thân bài. Thuyết minh về đặc điểm, công dụng, tính chất, cấu tạo, . của đối tượng thuyết minh.
c, Kết bài. Giá trị, tác dụng của chúng đối với đời sống
IV- Luyện tập.
+ Đề 1 : Giới thiệu loài cây em yêu thích nhất.
+ Đề 2 : Em hãy giới thiệu chiếc nón Việt Nam
+ Đề 3 : Giới thiệu về Bãi biển Cửa Lò.
 Hoạt động 4. Hướng dẫn hoạt động tiếp nối
 - Đọc các bài văn thuyết minh đã học; xem lại thể loại văn thuyết minh đã học ở lớp 8, 9.
 - GV khái quát lại kiến thức cơ bản.
 - Làm thành bài viết hoàn chỉnh các đề trên về nhà.
Oân tập văn tự sự
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t. 	
 Giĩp häc sinh:
 - KiÕn thøc: Cđng cè nh÷ng hiĨu biÕt vỊ kiĨu bµi v¨n tù sù, nh÷ng h×nh thøc kÕt hỵp trong bµi v¨n tù sù (yÕu tè miªu t¶, miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn, ... trong bµi v¨n tù sù)
 - Kü n¨ng: RÌn luyƯn kÜ n¨ng lµm bµi tËp, hƯ thèng l¹i kiÕn thøc
 - Th¸i ®é: HS cã ý thøc hƯ thèng ho¸ kiÕn thøc ®· häc
B. ChuÈn bÞ.
 - GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o.
 - HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi häc.
C. ho¹t ®éng - d¹y häc
Ho¹t ®éng 1. ỉn ®Þnh líp, kiĨm tra bµi cị.
 - KiĨm tra sù chuÈn bÞ cđa HS.
Ho¹t ®éng 2. DÉn vµo bµi (...)
Ho¹t ®éng 3 Néi dung bµi häc
 I. ¤n tËp kiÕn thøc:
 1.HS nhắc lại những nội dung chính về miêu tả trong văn bản tự sự :
 a. Miêu tả ngoại hình ( miêu tả bề ngồi ) : cĩ thể quan sát được bằng các giác quan. Cĩ khi là cảnh vật với màu sắc, khơng gian, trạng thái hoạt động, cĩ khi là con người với chân dung, hình dáng, ngơn ngữ, cử chỉ, hành động
VD : Mã Giám Sinh ( Quá niên trạc ngoại tứ tuần)
 Kiều ( Chị em Thuý Kiều )
 b. Miêu tả nội tâm : qua suy nghĩ, tâm trạng, diễn biến tâm lígắn với từng từng tình huống, từng hồn cảnh. Trong 1 số trường hợp, đối tượng miêu tả nội tâm cĩ thể là lồi vật , cây cốiĐương nhiên, khi đi vào vb tự sự, lồi vật và cây cối đã được nhân hố trở thành những nhân vật văn học cĩ đời sống nội tâm vơ cùng phong phú, thậm chí cịn cĩ cả tính cách như con người. Đối tượng của miêu tả nội tâm thường khơng quan sát được 1 cách trực tiếp như đối tượng của miêu tả bên ngồi.
 Để miêu tả được, cần dùng trí tưởng tượng, ĩc suy luận thật phong phú và lơ-gíc, cĩ khi cần hố thân vào nhân vật
VD : Ơng Hai ( Làng )
 Anh Sáu ( Chiếc lược ngà )
 2. HS nhắc lại những kiến thức cơ bản về yếu tố nghị luận và vai trị của yếu tố nghị luận trong văn tự sự.
 - Vai trị : Rất cần trong việc khắc hoạ chân dung những nhân vật hay triết lí, cĩ đời sống nọi tâm phong phú, hay suy nghĩ, trăn trở, day dứt về lẽ sống, về lí tưởng, về cuộc đời.
 - Nghị luận trong vb tự sự thường xuất hiện trong những lời đối thoại hoặc độc thoại, khi nhân vật muốn bày tỏ một đặc điểm, 1 phán đốn, 1 lí lẽ về vấn đề nào đĩ nhằm thuyết phục người đọc hay thuyết phục chính mình
 - Nghị luận trong vb tự sự thường gắn với khơng khí tranh luận, tức là địi hỏi phải cĩ đối tượng giao tiếp ( ngay cả trong độc thoại, người độc thoại cũng trong trạng thái phân thân để tự mổ xẻ vấn đề, tự tranh luận với bản thân, nhất là những nhân vật đang đấu tranh tư tưởng..)
 - Cần sử dụng các từ ngữ lập luận (lập luận theo hướng liệt kê : trước hết, ngồi ra, bên cạnh đĩ, mặt khác, sau cùng., theo hướng tạo sự tương phản, đối ý : trái lại, ngược lại, trái với) và các loại câu cĩ tính chất lập luận ( câu khẳng đinh, câu phủ đinh )
 3. HS nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vỊ ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù
 - §èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m lµ nh÷ng h×nh thøc quan träng ®Ĩ thĨ hiƯn nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù.
 - §èi tho¹i lµ h×nh thøc ®èi ®¸p, trß chuyƯn gi÷a hai hoỈc nhiỊu ng­êi. Trong v¨n b¶n tù sù, ®èi tho¹i ®­ỵc thĨ hiƯn b»ng c¸c g¹ch ®Çu dßng ë ®Çu lêi trao vµ lêi ®¸p.
 - §éc tho¹i la lêi cđa mét ng­êi nµo ®ã nãi víi chÝnh m×nh hoỈc nãi víi mét ai ®ã trong t­ëng t­ỵng. Trong v¨n b¶n tù sù khi ng­êi ®éc tho¹i nãi thµnh lêi th× phÝa tr­íc c©u nãi cã g¹ch ®Çu dßng; cßn khi kh«ng thµnh lêi th× kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng. Tr­êng hỵp sau gäi lµ ®éc tho¹i néi t©m.
HÕt tiÕt 1 chuyĨn tiÕt 2
 II. LuyƯn tËp
Bài tập 1: Dùng yếu tố nghị luận để viết tiếp câu văn sau đây tạo thành đoạn văn tự sự cĩ nội dung chứng minh hoặc giải thích cho nhận xét của nhân vật :
 a) Thầy giáo tơi là người rất nghiêm khắc, mới tiếp xúc thì chúng tơi thấy sợ, nhưng được học với thầy một thời gian, chúng tơi lại vơ cùng kính trọng và biết ơn sự nghiêm khắc của thầy.
 b) Tơi say mê mơn Tốn, nhưng khơng phải vì thế mà tơi ngại học văn như một số đứa khác trong lớp
Bài tập 2 : Bổ sung những từ ngữ, hình ảnh, câu văn miêu tả để viết lại đoạn văn tự sự sau đây sao cho cách diễn đạt trở nên hấp dẫn, sinh động hơn :
 Một buổi sáng chủ nhật, chúng tơi đến nhà Hà để học nhĩm. Sau mấy ngày mưa, đường làng như được láng một lớp bùn lỗng, rất trơn. Cả bọn tay xách dép, quần xắn cao, nối nhau đi men theo bờ cỏ. Đứa nào cũng sợ trượt ngã, cố bám mấy ngĩn chân xuống nền đường, trơng cứ như em bé đang ... ®i nhiỊu ®Ĩ më réng tÇm m¾t vµ sù hiĨu biÕt, sèng nhiỊu, häc hái trong thùc tÕ ®êi sèng .
B­íc 2: B×nh : C©u tơc ng÷ hoµn toµn ®ĩng 
 T¹i sao “§i mét ngµy ®µng häc mét sµng kh«n”? Häc ë tr­êng, häc trong s¸ch vë, häc thÇy, häc b¹n. Chĩng ta cßn ph¶i biÕt häc hái trong thùc tÕ ®êi sèng réng lín cđa x· héi. Nh©n d©n lµ «ng thÇy vÜ ®¹i cđa mçi ng­êi. Häc trong ®êi sèng lµ ph­¬ng thøc häc tËp khoa häc nhÊt: Häc ®i ®«i víi hµnh, häc tËp g¾n liỊn víi lao ®éng s¶nxuÊt vµ lao ®éng x· héi .
 NÕu chØ quanh quÈn bªn bèn bøc t­êng líp häc lµ häc xa rêi víi cuéc sèng, häc sinh b­íc vµo ®êi sÏ lĩng tĩng, thiÕu n¨ng ®éng cịng nh­ thĨ c¸ kh«ng thĨ xa rêi n­íc, chim kh«ng thĨ tho¸t ly bÇu trêi, ng­êi ®i häc, viƯc häc tËp kh«ng thĨ xa rêi víi cuéc sèng .
 V× sao vËy ?
 §i réng biÕt nhiỊu: “§i mét ngµy ®µng” tÇm m¾t ®­ỵc më réng, thÊy ®­ỵc bao c¶nh l¹, tiÕp xĩc ®­ỵc nhiỊu ng­êi, nghe ®­ỵc bao ®iỊu hay lÏ ph¶i cđa thiªn h¹. Tõ ®ã mµ biÕt suy xÐt, xa l¸nh ®iỊu x©u, kỴ xÊu häc tËp c¸i hay, noi g­¬ng ng­êi tèt viƯc tèt, “häc mét sµng kh«n” lµ nh­ vËy .
B­íc 3: LuËn
 “§i mét ngµy ®µng , häc mét sµng kh«n” lµ c¸ch häc tËp vµ gi¸o dơc kÕt hỵp chỈt chÏ gi÷ 3 m«i tr­êng : gia ®×nh – nhµ tr­êng – x· héi. KiÕn thøc s¸ch vë ®­ỵc cđng cè, kh¾c s©u. Sù hiĨu biÕt më réng vµ n©ng cao. Cïng víi trang s¸ch häc ®­êng, ta cã thªm kho s¸ch cuéc sèng mu«n mÇu mu«n vỴ .
 Nh÷ng ho¹t ®éng ngo¹i kho¸, c¾m tr¹i tham quan, ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp  rÊt bỉ Ých. Häc sinh ®Õn víi ®ång quª, nhµ m¸y danh lam th¾ng c¶nh mµ thªm yªu lao ®éng, yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc
 DÉn chøng: §i héi Lim ta sÏ thÊy c¸i hay c¸i ®Đp cđa c©u h¸t liỊn anh liỊn chÞ; vỊ ®Ịn Hïng ta trë vỊ céi nguån xiÕt bao t×nh nghÜa; §Õn ®Õn víi Ba §×nh lÞch sư, viÕng l¨ng B¸c, xĩc ®éng tr­íc cuéc ®êi s«i nỉi, phong phĩ cđa l·nh tơ míi thÊy hÕt c¸i hay c¸i ®Đp cđa ViƠn Ph­¬ng....
Liªn hƯ: C©u tơc ng÷ cho thÊy ®Çu ãc thùc tÕ cđa ng­êi lao ®éng nh©n d©n ta hiÕu häc nh­ng thuë x­a mÊy ai ®­ỵc ®Õn tr­êng, nªn trong d©n gian l¹i l­u truyỊn nh÷ng c©u tơc ng÷ ®Ị cao viƯc häc hái trong thùc tÕ cuéc sèng :
 “§i mét buỉi chỵ, häc mét mí kh«n”
“Qua mét chuyÕn ®ß ngang, häc mét sµng míi l¹”
 “ë nhµ nhÊt mĐ nh× con 
 Ra ®­êng l¾m kỴ cßn gißn h¬n ta" 
-> HS ch¨m chØ, cè g¾ng, coi träng häc trong s¸ch vë : “Kh«ng thÇy ®è mµy lµm nªn”
 “Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n”
 Ph¶i coi träng lêi khuyªn cđa «ng bµ. ChØ cã ®iỊu lµ biÕt khiªm tèn, biÕt quan s¸t l¾ng nghe, biÕt suy ngÉm thËt gi¶, tèt xÊu th× viƯc häc hái trong thùc tÕ cuéc sèng míi thu ®­ỵc nhiỊu ®iỊu “kh«n" mµ ta h»ng mong muèn.
3. KÕt bµi 
 C©u tơ ng÷ lµ mét bµi häc v« cïng s©u s¾c ®èi víi mçi ng­êi. Sau thêi c¾p s¸ch lµ thêi lµm ¨n vµ tù häc; Häc trong c«ng viƯc häc trong cuéc ®êi vµ cã ®i ®­êng, sèng nhiỊu, lỈn léi víi ®êi míi biÕt ®­êng ®i khã, l¾m thư th¸ch gian nan. Ph¶i cã quan t©m v­ỵt khã, cã b¶n lÜnh chiÕm tíi tÇm cao ®Ĩ thùc hiƯn hoµi b·o cđa m×nh.
HÕt tiÕt 2 chuyĨn tiÕt 3
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t.
? Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý?
? Phân biệt điểm giống và khác nhau giữa văn bản NL về một sự việc hiện tượng đời sống và văn bản NL về vấn đề tư tưởng, đạo lí?
- HS: Thảo luận – trả lời.
- GV: Chốt ghi bảng.
? Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý.
- GV Cho hs nhận dạng đề cĩ lệnh, khơng cĩ lệnh.
GV: Cho HS trình bày các bước làm bài (cĩ 4 bước)
Đề 1: Đạo lý “uống nước nhớ nguồn”
Đề 2: Suy nghĩ từ truyện ngụ ngơn “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”.
Đề 3: Bàn về ích kỷ cá nhân và quan tâm đến mọi người.
Đề 4: Suy nghĩ từ câu ca dao:
Ai ơi giữ chí cho bền,
Dù ai xoay hướng đổi nền mặt ai.
? Các đề trên cĩ gì giống nhau và khác nhau? Thử lập dàn ý chi tiết các đề trên.
- Các đề trên đều là đề văn nghị luận.
- Cĩ đề cĩ lệnh,cĩ đề khơng cĩ lệnh.
- Cĩ đề NLV một HTĐS (Đ3)
Bài tập 1: Nghị luận câu ca dao sau :
 " Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lai nên hòn núi cao"
Y/c: Xây dựng dàn ý
Bài tập 2: Hãy viết một bài nghị luận ngắn bàn về vấn đề “Thời gian là vàng”
I. Tìm hiểu văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí:
 1. Khái niệm: NL về vấn đề tư tưởng đạo lý là bàn về tư tưởng, văn hố, đạo đức, lối sống  của con người.
- Các tư tưởng đĩ thường được đúc kết trong những câu tục ngữ, danh ngơn, ngụ ngơn, khẩu hiệu, khái niệm.
VD: Học đi đơi với hành, cĩ chí thì nên, khiêm tốn, khoan dung, 
2. Phân biệt điểm giống và khác của văn bản NL về 1 HTĐS và TTĐL:
1. Giống: Đều là văn bản nghị luận.
2. Khác:
- NL về HTĐS: Xuất phát từ sự thực đời sống mà nêu ra tư tưởng, bày tỏ thái độ.
- NLVTTĐL: Xuất phát từ tương tưởng đạo lý, được giải thích, phân tích thì vận dụng các sự việc, thực tế của đời sống để chứng minh, nhằm khẳng định hoặc phủ định một tư tưởng nào đĩ.
II.Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý.
1.Dạng đề:
- Dạng cĩ lệnh: Suy nghĩ từ chuyện ngụ ngơn: “Đẽo cày giữa đường”
- Dạng mở khơng cĩ mệnh lệnh: Đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”
2. Cách làm:
B1: Tìm hiểu đề,tìm ý.
- Nội dung, nghĩa đen, nghĩa bĩng.
- Hiểu biết về vấn đề tư tưởng, đạo lý.
B2:Lập dàn ý:
* MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng đạo lý cần tìm.
* TB: 
 - Giải thích nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lý, nghĩa đen, nghĩa bĩng (nếu cĩ)
 - Nhận định đánh giá câu tục ngữ trong bối cảnh cuộc sống riêng, chung (bình luận)
 - Mở rộng vấn đề.
* KB: Tổng kết, nêu nhận định mới.
 - Tỏ ý khuyên bảo, tỏ ý hành động.
 - Đưa ra ý kiến riêng của người viết.
B3:Viết bài.
B4:Đọc bài và sửa bài
III. Bài tập:
Bài tập 1. 
1. Mở bài : Tìm hình ảnh tương đồng khái quát dẫn trích đề
2. Thân bài : Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng
-> Tinh thần đồn kết sẽ làm nên việc lớn. 
- Dẫn chứng tính thần đồn kết làm việc lớn trong lịch sử 
- Tinh thần đồn kết trong lao động tạo ra của cải vật chất gĩp nhiều bảo vệ xây dựng và phát triển đất nước. 
- Các nhà khoa học đồn kết tạo ra cơng trình khoa học để phục vụ đời sống con người. 
- Phê phán những con người chỉ biết sống riêng rẽ, sống ích kỷ khơng cĩ tính cộng đồng, xã hội. 
3. Kết luận : 
- Khẳng định lại giá trị của câu ca dao 
- Rút ra bài học 
HÕt tiÕt 3 chuyĨn tiÕt 4
LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VĂN BẢN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t.
Đề 1: Bàn về tranh giành và nhường nhịn.
* Yêu cầu: 
- Tìm hiểu đề. 
- Tìm ý.
- Viết đoạn văn từ 12 -15 câu trở lên.
Đề 2: Cĩ chí thì nên.
* Yêu cầu: 
- Tìm hiểu đề. 
- Tìm ý.
- Viết đoạn văn từ 12 -15 câu trở lên.
Đề 3. LËp dµn ý cho ®Ị bµi sau: 
 B×nh luËn c©u tơc ng÷: “C¸i nÕt ®¸nh chÕt c¸i ®Đp”
? Gi¶i thÝch c©u tơc ng÷?
? Nh÷ng tõ ng÷ nµo cÇn gi¶i thÝch?
? VËy ý nghÜa c©u tơc ng÷ lµ g×?
? Kh¼ng ®inh c©u tơc ng÷ ®ĩng hay sai?
? V× sao ®ĩng ?
? §èi chiÕu sù vËt hiƯn t­ỵng cã liªn quan ?
? T×m nh÷ng c©u tơc ng÷ cã liªn quan? (Tèt gç h¬n tèt n­íc s¬n; XÊu ng­êi ®Đp nÕt cßn h¬n ®Đp ng­êi; Tèt danh h¬n lµnh ¸o)
? Bµn luËn, më réng vÊn ®Ị ?
? Liªn hƯ ®èi víi häc sinh ?
(PhÇn luËn)
? NhÊn m¹nh tÇm quan trong cđa c©u tơc ng÷ ?
Bài tập 1
* Gợi ý:
- Tranh giành: là giành giật cơng sức, thành quả của người khác về mình.
- Nhường nhịn: là chia sẻ cơng sức của mình cho người khác.
- DC: Lúc nhỏ gìanh cái kẹo, chỗ ngồi lớn lên khi ra ngịai XH
- Tranh giành xuất hiện khi XH cĩ giai cấp
- Tranh giành là xấu
- Nhường nhịn là tốt.
Bài tập 2
* Gợi ý:
- Chí là lịng quyết tâm, kiên trì nhẫn nại.
- Chí là chí khí, sự bền bỉ. Nên là thắng lợi, thành cơng, sự tốt đẹp mà ta thu được.
- Câu tục ngữ khuyên mọi người rèn luyện ý chí, tinh thần bền bỉ, lịng quyết tâm để thành cơng.
DC: Trong học tập, lao động SX, kinh doanh ...
- “Đi đường” (HCM)
- Lời dạy của Bác Hồ: 
 Khơng cĩ việc gì khĩ
 Chỉ sợ lĩng khơng bền
 Đào núi và lấp biển
 Quyết chí ắt làm nên
Bµi tËp 3:
 1. Më bµi :
 Tơc ng÷ lµ kho tµng nh÷ng kinh nghiƯm quÝ b¸u cđa nh©n d©n ta vỊ mäi mỈt. Ta cã thĨ rĩt ra rÊt nhiỊu bµi häc, lêi d¨n d¹y vỊ c¸ch øng xư , c¸ch sèng cđa con ng­êi. Mét trong nh÷ng c¸ch øng xư, c¸ch sèng mµ «ng cha ta ®Ị cËp lµ: “C¸i nÕt ®¸nh chÕt c¸i ®Đp"
 2. Th©n bµi :
a, Gi¶i thÝch :
- "C¸i nÕt": tÝnh nÕt, ®øc h¹nh, t­ t­ëng, t×nh c¶m cđa con ng­êi .
- NÕt trong c©u tơc ng÷ lµ c¸i xÊu, tÝnh xÊu nªn cã thĨ "®¸nh chÕt c¸i ®Đp": lµm h¹i ®Õn nhan s¾c, c¸i ®Đp h×nh thøc bªn ngoµi cđa con ng­êi .
- C©u tơc ng÷ bao hµm mét nghÜa réng, cã nªu lªn mét bµi häc, mét nhËn xÐt s©u s¾c: §¹o ®øc lµ c¸i gèc cđa con ng­êi. §øc h¹nh ®­ỵc coi träng h¬n lµ nhan s¾c. Néi dung lµ c¬ b¶n néi dung quyÕt ®Þnh h×nh thøc .
b, B×nh luËn :
- Kh¼ng ®Þnh c©u tơc ng÷ hoµn toµn ®ĩng 
- T¹i sao ?
+ Con ng­êi ®­ỵc biĨu hiƯn ë hai mỈt ®øc h¹nh vµ dung nhan. Dung nhan lµ ngo¹i h×nh, diƯn m¹o, thĨ chÊt, nhan s¾c. cã ng­êi ®Đp vỊ t©m hån. Cã ng­êi ®Đp vỊ nhan s¾c, cã ng­êi ®Đp c¶ nÕt, cã ng­êi ®Đp c¶ ng­êi .
+ Con ng­êi cã ®Đp vỊ h×nh thøc bªn ngoµi (¸o quÇn, nhan s¾c, trang ®iĨm), nÐt xÊu (th« lç, l­êi biÕng, tơc t»n Ých kû, tham lam, bÊt hiÕu, bÊt nghÜa ) th× sÏ bÞ mäi ng­êi c­êi chª xa l¸nh .
+ Con ng­êi dï h×nh thøc bªn ngoµi kh«ng ®­ỵc ®Đp nh­ng ®¹o ®øc tèt, nh©n c¸ch ®Đp sÏ ®­ỵc mäi ng­êi yªu mÕn, tin cËy .
+ §å vËt cịng vËy, nÕu chØ cã n­íc s¬n hµo nho¸ng bªn ngoµi nh­ng chÊt l­ỵng bªn trong kh«ng cã, chãng háng .
- C©u tơc ng÷ cßn chøa ®ùng mét triÕt lý s©u s¾c: Néi dung quyÕt ®Þnh h×nh thøc, néi dung quan träng h¬n h×nh thøc .
- CÇn hiĨu c©u tơc ng÷ mét c¸ch biƯn chøng: trong c¸i ®Đp bao hµm “c¸i nÕt” bao hµm t­ t­ëng, t×nh c¶m, trÝ tuƯ ®Đp cđa con ng­êi (cuéc thi hoa hËu, ¸ hËu, nh÷ng hoa kh«i nỉi danh tµi s¾c -> tiªu biĨu cho s¾c ®Đp ViƯt Nam) 
- C¸i nÕt c¸i ®Đp cđa häc sinh lµ vỴ ®Đp h×nh thøc lµ t©m hån lµ ®øc, trÝ, thĨ, mü, thĨ lùc tèt ch¨m häc, ch¨m lµm, ngoan ngo·n lƠ phÐp, kÝnh thÇy mÕn b¹n, giµu t×nh th­¬ng vµ nhiỊu m¬ ­íc )
3. KÕt bµi :
 C©u tơc ng÷ bµi häc s©u s¾c vỊ trau ®åi ®¹o ®øc vµ nh©n c¸ch gi÷a néi dung vµ h×nh thøc .
 Ho¹t ®éng 3. H­íng dÉn ho¹t ®éng tiÕp nèi
 - N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc
 - Lµm hoµn chØnh bµi tËp vµo vë BT
 - ChuÈn bÞ chđ ®Ị 9: Ph­¬ng ph¸p x©y dùng v¨n nghÞ luËn v¨n häc