Đề tài Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2007 – 2008

Phòng giáo dục huyện ứng hoà
Trường Tiểu học hồng quang
Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
****************
đề tài sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2007 – 2008
sơ yếu lí lịch
Họ và tên : Nguyễn Xuân Trường
Sinh ngày : 23 – 3 – 1975
Năm vào ngành : 01 – 01 – 1995
Chức vụ : Tổ trưởng tổ 4 – 5
Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Hồng Quang – ứng Hoà - Hà Tây
Trình độ chuyên môn : Đại học
Khen thưởng : Sáng kiến kinh nghiệm loại C – Cấp tỉnh
II. nội dung đề tài
Tên đề tài :
“Hình thành và củng cố một số kĩ năng sống cho học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp 5”
1- Lí do chọn đề tài
Nếu kiến thức học được trong các nhà trường là hành trang giúp học sinh bước vào cuộc sống thì các kĩ năng sống sẽ giúp học sinh biết phân tích, xử lí tránh được những ảnh hưởng tiêu cực từ xã hội, giúp các em phát triển nhân cách toàn diện đi tới thành công trong cuộc sống sau này. 
Trong thực tế, có một số người học khá giỏi khi còn ngồi trên ghế nhà trường nhưng lại không thành công trong cuộc sống. Ngược lại, một số người học không được giỏi nhưng lại rất thành công trong cuộc sống. Theo một số nghiên cứu khoa học thì yếu tố có sự khác biệt đó chính là các kĩ năng sống và các kiến thức thực tế có được ở mỗi người. 
Hiện nay, với nội dung trương trình mới và các phương pháp dạy học tích cực trên quan điểm học đi đôi với hành đã tích cực xây dựng cho học sinh các kĩ năng này thông qua các tiết học nhưng chưa được sâu và rộng. Giáo viên chỉ chú trọng xây dựng và truyền thụ kiến thức cho học sinh là chủ yếu, còn một khoảng thời gian ngoài giờ học, giáo viên chưa kiểm soát được. Trong khi đó, với chính sách mở cửa của nền kinh tế thị trường, chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế, nhưng theo sau đó là các tệ nạn xã hội ngày càng tăng và đang xâm nhập vào các nhà trường như : nạn bạo lực, nghiện ngập, nói tục, chửi thề thông qua các tài liệu, phim ảnh, trò chơi không lành mạnh từ Intơnet, băng hình, sách báo làm một số bộ phận học sinh bị vấp ngã.
Học sinh lớp 5 là những học sinh đang ở độ tuổi 11 – 12, độ tuổi có nhiềubiến động về tâm sinh lí rất nhạy cảm dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường sống bên ngoài tác động. Vì vậy vấn đề đặt ra là làm thế nào để lôi kéo học sinh tham 
gia các hoạt động tập thể lành mạnh, giúp học sinh hình thành các kĩ năng sống đủ bản lĩnh trước những tệ nạn xã hội đã nêu. 
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi đã nghiên cứu, tìm tòi và vận dụng kinh nghiệm : “Hình thành và củng cố một số kĩ năng sống cho học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp 5” bước đầu đã thu được những thành công rất khả quan.
2- Phạm vi và thời gian thực hiện
- Đề tài được thực hiện trên đối tượng là học sinh lớp 5 trong các tiết sinh hoạt tập thể, như sinh hoạt lớp, hoạt động ngoài giờ,
- Thời gian thực hiện xuyên suốt trong cả một năm học.
III. quá trình thực hiện đề tài
Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện.
- Đối với học sinh :
Qua điều tra cho thấy : tình trạng nói tục, chửi bậy, đánh nhau, uống rượu, hút thuốc của học sinh lớp 5 xảy ra nhiều và càng ngày càng có dấu hiệu ra tăng . Trong khi đó các kĩ năng như kĩ năng tương trợ nhau, giao tiếp, diễn đạt trước đám đông được các thầy cô giáo tích cực hình thành củng cố nhưng chưa thể hiện được nhiều. Học sinh càng ngày càng thực dụng, ích kỉ và lười hoạt động hơn.
- Đối với giáo viên : 
Hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường chưa được quan tâm đúng mức. Giáo viên mỗi người hiểu và tiếp cận thực hiện một kiểu. Trong khi đó, các văn bản hướng dẫn và tham khảo cho hoạt động này hầu như không có. Nhiều giáo viên đã coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp từ đó cũng coi nhẹ việc rèn các kĩ năng sống cho học sinh.
- Đối với môi trường địa phương :
Hồng Quang là một xã thuần nông, nằm cuối huyện ứng Hoà và là địa bàn giáp danh với tỉnh Hà Nam, bên cạnh khu thắng cảnh Hương Sơn lại có những tốp thợ thường xuyên đi làm xa nhà. Với những đặc điểm đó nên lâu nay Hồng Quang cũng được biết đến như là địa phương có nhiều người nghiện ma tuý và cũng có nhiều tệ nạn xã hội khác. Nhiều học sinh có bố mẹ bị nghiện và nhiễm HIV, nhiều em đã phải sống trong cảnh mất bố mẹ hoặc thiếu sự quan tâm, giáo dục của gia đình. Đây chính là điều kiện tốt để các tệ nạn xã hội xâm nhập vào các em nếu không có sự quản lí tốt của nhà trường – gia đình và xã hội trong đó công tác chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng trong quá trình giáo dục ở nhà trường và gia đình.
2- Khảo sát thực tế
Qua khảo sát 65 học sinh ở hai lớp 5A và 5C bằng phương pháp phỏng vấn và phiếu điều tra kín (phiếu không ghi tên người khai). Cho thấy những khả năng như : khả năng giao tiếp, diễn đạt trước đám đông, tương trợ nhau trong hoạt động nhóm của học sinh tương đối kém. Hầu hết các em rụt rè, xấu hổ và trình bày ý kiến một cách ấp úng không rõ chủ điểm. Đồng thời với việc điều tra này, tôi tiến hành điều tra việc học sinh vi phạm kỉ luật và tệ nạn xã hội. Kết quả khảo được thể hiện trong bảng sau :
- Bảng số liệu điều tra về các tệ nạn 
Các tệ nạn
Lớp 5A (lớp thực nghiệm)
Lớp 5C (Lớp đối chứng)
Mức độ vi phạm
Mức độ vi phạm
Nhiều lần
1-2 lần
Chưa lần nào
Nhiều lần
1-2 lần
Chưa lần nào
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Nói tục, chửi bậy
Uống bia, rượu
Hút thuốc
Đánh nhau
Vi phạm các quy định của nhà trường
Chơi bài tiền (hoặc hiện vật)
*Bảng số liệu các điều tra một số kĩ năng sống của học sinh 
Các kĩ năng sống
Lớp 5A (lớp thực nghiệm)
Lớp 5C (Lớp đối chứng)
Tốt
Bình thường
Chưa tốt
Tốt
Bình thường
Chưa tốt
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Diễn đạt trước đám đông
Tương trợ nhóm khi làm việc
Tự giác chấp hành nội quy
- Đánh giá kết quả khảo sát
Từ kết quả khảo trên cho thấy : Tỉ lệ học sinh diễn đạt trước đám đông, tương trợ nhau trong hoạt động nhóm ở cả hai lớp 5 đạt loại tốt chưa cao ( %) Phần lớn học sinh chưa thể hiện được các kĩ năng này. Trong khi đó, tỉ lệ học sinh mắc phải và có triệu chứng sẽ mắc phải các tệ nạn xã hội tương đối cao và tương đương nhau trong cả hai lớp, đáng báo động. Điều đó rất đáng phải suy nghĩ và khiến tôi phải trăn trở làm thế nào giúp học sinh phát huy được các kĩ năng sống từ đó giúp các em tránh và hạn chế được những tệ nạn xã hội đang có chiều hướng gia tăng ở học sinh hiện nay.
Những biện pháp thực hiện
3.1. Biện pháp thứ nhất : Tạo ý thức chấp hành kỉ luật trong nhà trường nói riêng và ngoài xã hội nói chung .
* Cơ sở khoa học :
Có lẽ một trong những kĩ năng quan trọng của mỗi người trong công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước đó chính là ý thức chấp hành kỉ luật. Tính kỉ luật ở mỗi người không tự nhiên mà có mà được hình thành qua một quá trình dài thực hiện.
Hiện nay, rất nhiều vấn đề trong thực tế như ý thức chấp hành luật giao thông, ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, chấp hành nội quy và lớn hơn nữa là ý thức chấp hành pháp luật của người Việt Nam nói chung và học sinh nói riêng phải nói là rất kém. Nhiều công dân Việt Nam khi làm việc trong các công ty nước ngoài thường bị phạt và bị xúc phạm vì tính kỉ luật của chúng ta chưa cao. Quả thật, ta thèm có những học sinh ăn kẹo mà lại bỏ vỏ vào túi đến khi gặp thùng rác thì mới lấy ra bỏ vào, thèm có học sinh khi uống xong một hộp sữa liền bóp bẹp rồi mới cho vào thùng rác để  đỡ tốn thể tích của thùng rác.
Chính vì vậy ta mới thấy việc đưa ra những nội quy của lớp trên cơ sở là các quy định chung của nhà nước, xã hội, nhà trường phù hợp với đối tượng học sinh là cần thiết giúp các em hình thành và rèn luyện tính kỉ luật trong học tập và sinh hoạt thường xuyên từ nhỏ. Tuy nhiên, nếu nội quy qúa cứng nhắc và vượt qua khả năng thực hiện của học sinh sẽ khiến học sinh thụ động, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển và khả năng hoạt động tự chủ của các em.
* Các bước tiến hành 
Dựa trên các cơ sở khoa học trên, điều đầu tiên khi tôi nhận lớp là tìm hiểu đặc điểm lớp học, điều kiện gia đình cũng như các kĩ năng giao tiếp và khả năng nhận thức của từng học sinh, xếp loại học lực và hạnh kiểm của học sinh thông qua học bạ và trao đổi với giáo viên chủ nhiệm năm học trước. Sau đó, dựa trên những nội quy, quy định của nhà trường tôi cùng các em xây dựng những nội quy của lớp.
Để làm được điều này, tôi phân loại học sinh, chia tổ, nhóm sao cho có sự đồng đều về giới tính, học lực, hạnh kiểm và hoàn cảnh sống  Đội ngũ cán bộ lớp sẽ tích cực giúp duy trì nề nếp và các nội quy đã đề ra nên tôi tận dụng đội ngũ cán bộ lớp cũ sau đó đặc biệt chú trọng quan sát, nhận định theo kinh nghiệm kết hợp với việc cho các em bầu dân chủ để tìm ra đội ngũ cán bộ lớp mới, làm việc hiệu quả và có uy tín với số học sinh trong lớp. 
Khi đã có bộ khung tổ chức lớp, tôi cùng các em thảo luận đưa ra những quy định, nội quy của lớp sau đó phân công trách nhiệm của từng thành viên :
+ Lớp trưởng theo dõi chung giữ sổ theo dõi thi đua, quản lí lớp trong các giờ tự quản.
+ Lớp phó học tập phụ giúp lớp trưởng khi được yêu cầu và giữ sổ theo dõi theo dõi điểm 10
+ Lớp phó văn nghệ phụ trách văn nghệ, vệ sinh.
+ Các tổ trưởng theo dõi các mặt thi đua của tổ bạn, nếu thành viên trong tổ bạn phạm lỗi thì báo cho lớp trưởng để ghi vào sổ theo dõi.
+ Các tổ phó phụ giúp các tổ trưởng hoàn thành các nhiệm vụ theo dõi và quản lí tổ của mình.
- Các mặt theo dõi đó là :
Giới thiệu sổ theo dõi và sinh hoạt lớp :
Bảng theo dõi thi đua lớp 5A – tuần 1
Họ tên
đánh nhau
Nói tục chửi bậy
Tự quản
Trang phục
Trật tự
Không làm bài
điểm kém
Chuyên cần
Lỗi
Ng. dũng
3
5
6;5
2
2
6
Trang (tt)
Nhung (tp)
Ng. đại
Hiệu
Huyền
Thành
Vũ linh
Tổng số lỗi trong tuần của tổ 1
Tiến
t. đạt (tt)
Hùng (tp)
Thuỷ
Khánh
Hồ đạt
n.anh
Phượng
Tổng số lỗi trong tuần của tổ 2
Ng. tâm (tt)
Hậu (tp)
Thảo 
Phương
d. nhung
Quyết
Ngọc
h. tâm
Tổng số lỗi trong tuần của tổ 3
Th.đạt
An
h. dũng
Lương (tt)
đạt linh
ng. đạt (tp)
Minh
Dương
Tổng số lỗi trong tuần của tổ 4
1. xếp loại : nhất tổ. Nhì tổ .. ba tổ. Tư tổ .
2. tuyên dương :...
3. khen thưởng : ..
4 những tồn tại và đề xuất : .. 
5. Công việc tuần sau : 
*Cách sử dụ ... pháo tay nữa để chương trình bắt đầu !
Câu hỏi thứ nhất : Khi xem Tivi buổi tối không tắt đèn Đúng hay Sai ?
H/S : Học sinh viết đáp án vào bảng
MC : Hết giờ rồi, nào ta cùng Rung chuông thôi !
H/S : (giơ bảng)
MC : Khi xem Tivi buổi tối, nếu tắt đèn tia sáng phát ra từ tivi mạnh làm mắt chúng ta phải tập chung cao độ gây căng thẳng cho mắt. Vì vậy : Khi xem Tivi buổi tối không tắt đèn là  Đúng.
H/S : Học sinh có đáp án sai hoặc không có đáp án tự động rời chỗ.
MC : Câu hỏi thứ hai : Tên một món ăn rất quý lấy từ dãi của một loài chim ?
3.3.2. Trò chơi “ai là nghìn phú?”
a/ Mục tiêu:
(Giống trò chơi : Rung chuông vàng)
b/ Cách chơi : 
- Đối tượng : 6 đến 10 học sinh được bình bầu từ phong trào thi đua tổ 
- Phương tiện : 
+ Giáo viên : Hệ thống câu hỏi (15 câu cho mỗi lần chơi) cung cấp những kiến thức xã hội và vốn sống cho học sinh, bảng phụ (bảng nhóm)
+ Học sinh : Mỗi học sinh tham gia chơi mang theo bảng con, phấn và giẻ lau bảng.
- Nội dung : Ghép các từ ngữ cho sẵn để thành câu tục ngữ, thành ngữ và quán ngữ.
- Hướng dẫn : 
+ Giáo viên đóng vai người dẫn chương trình (MC), giúp học sinh tham gia chơi (Như chương trình “Ai là triệu phú” trên VTV3- Đài Truyền hình Việt Nam)
- Kết cấu một chương trình :
1/ MC giới thiệu chương trình trò chơi, luật chơi, thành phần tham gia và phần thưởng cho người thắng cuộc.
2/ Tổ chức cho học sinh chơi :
Phần 1 : Chọn người ngòi vào “ghế nóng” 
Ví dụ : Ghép các từ sau theo thứ tự để được câu tục ngữ, thành ngữ, quán ngữ ? MC vừa trưng bảng nhóm vừa đọc các thông tin trong bảng nhóm : 
Không bằng 2. Trăm nghe 3. Thấy 4. một
Học sinh viết các số theo thứ tự vào bảng con rồi giơ luôn
Giáo viên quan sát thứ tự giơ bảng của từng em
Kiểm ta đáp án. Đáp án chính là : 2.Trăm nghe ; 1.Không bằng ; 4.Một ; 3.Thấy
Căn cứ vào thứ tự giơ bảng trước, sau và đáp án đúng MC chọn người vào ngồi trên chiếc ghế nóng.
Phần 2. Tổ chức cho người ngồi trên ghế nóng chơi trò chơi
MC nêu lại luật chơi và các mốc quan trọng để học sinh lưu ý.
Câu hỏi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Số tiền (nghìn)
1
1,5
2
2,5
3,5
5
7
9
12
15
20
Mc nêu câu hỏi trắc nghiêm có 4 đáp án
Học sinh ngồi trên ghế nóng chọn đáp án. Nếu đáp án đúng học sinh được chơi tiếp nếu đáp án sai học sinh phải dừng cuộc chơi và nhận phần thưởng tương ứng. Học sinh có quyền dừng trò chơi bất cứ lúc nào để đảm bảo số phần thưởng (giống trò chơi “Ai là triệu phú” trên Truyền hình VTV3)
3/ Kết thúc lần chơi, trao thưởng cho học sinh đạt thưởng và tiếp tục tổ chức cho số học sinh còn lại chơi từ đầu.
IV. phần kết luận
Kết quả thực hiện
Qua nhiều năm học thực nghiệm đề tài với ba giải pháp như tôi đã trình bày ở phần trên tôi đã thu được những kết quả sau :
1.1. Về tính kỉ luật của học sinh:
Học sinh do lớp tôi chủ nhiệm có tính kỉ luật rất cao, các em thường rất ý thức trong các công việc và thực hiện nghiêm túc những nội quy, quy định của lớp, của trường và của địa phương một cách tự nguyện. Các tệ nạn như nói tục chửi bậy, đánh nhau, uống rượu, hút thuốc hầu như không còn. Các em như trưởng thành hơn, “người lớn” hơn trong các công việc trong khi đó các em không cảm thấy gò bó hay sợ sệt giáo viên.Các em thực hiện thời gian biểu thành nếp, có ý thức tự giác cao, được hội phụ huynh phản ánh tốt và rất khen ngợi. Qua sổ theo dõi thi đua cho thấy : số lỗi trung bình mỗi học sinh mắc phải trong những tuần đầu năm học là 5,9/ tuần. Các lỗi các em mắc trong các tuần học ở học kì II và cuối năm học là 3,1 lỗi/ tuần, Mặc dù càng về cuối giáo viên càng cho học sinh theo dõi chặt hơn và đưa thêm các mặt theo dõi vào thi đua hơn. Đặc biệt số học sinh được coi là cá biệt đã có những cố gắng vượt bậc vươn lên trong học tập và trưởng thành hơn trong các nề nếp sinh hoạt. 
Những kết quả nêu trên được thể hiện trong bảng so sánh đối chiếu sau:
Các tệ nạn
Lớp 5A (lớp thực nghiệm)
Lớp 5C (Lớp đối chứng)
Mức độ vi phạm
Mức độ vi phạm
Nhiều lần
1-2 lần
Chưa lần nào
Nhiều lần
1-2 lần
Chưa lần nào
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Nói tục, chửi bậy
Uống bia, rượu
Hút thuốc
Đánh nhau
Vi phạm các quy định của nhà trường
Chơi bài tiền (hoặc hiện vật)
1.2. Sự tiến bộ trong học tập của học sinh.
Nhờ có môi trường thi đua và có động lực phấn đấu nên học sinh rất tích cực tham gia các phong trào học tập. Các em vừa cố gắng phấn đấu không mắc lỗi mà trong các lỗi kể trên thì có những lỗi về không hoàn thành bài tập, lỗi điểm kém để được tham gia các trò chơi tập thể vừa phấn đấu học tập để giành điểm 10 để được tuyên dương, khen thưởng. Như vậy, vô hình chung chất lượng học tập của các em tăng lên một cách rõ rệt đồng thời nhờ rèn được tính kỉ luật, các em vận dụng tính kỉ luật đó vào các hoạt động học tập nên kết quả học tập của các em có bước tiến rõ rệt. Điều này được thể hiện trong các bài kiểm tra định kì của học sinh và số lượng học sinh Khá Giỏi tương đối cao so với lớp đối chứng. Nhiều học sinh có học lực trung bình, yếu nhờ tham gia tích cực phong trào “Đôi bạn cùng tiến” mà đã tiến bộ rõ rệt, những em được phân công giúp bạn được củng cố lại kiến thức qua trao đổi bài, giúp bạn nắm kiến thức trong quá trình học mà kiến thức của bản thân cũng chắc chắn hơn. Một trong những điều mà tôi tâm đắc nhất đó là việc học sinh rất có ý thức tự giác trong học tập. Các em có những biểu hiện hành vi đạo đức rất tốt.
1.3. Vốn kiến thức thực tế.
Do việc các em rất háo hức tham gia các trò chơi được tổ chức trong các hoạt động tập thể mà kiến thức thực tế của học sinh rất phong phú, một phần các kiến thức đó các em được giáo viên cung cấp thông qua các đáp án trò chơi, một phần do các em bị trò chơi lôi cuốn nên đã tích cực tìm hiểu qua các nguồn tài liệu, sách báo  Thông qua trò chơi, học sinh biết thêm được nhiều thông tin, kiến thức không có trong sách giáo khoa nhưng lại rất gần gũi và thực tế giúp các em vận dụng trong cuộc sống hàng ngày như việc xem tivi ngồi gần màn hình bao nhiêu mét và nên để đèn sáng hay tắt đèn đi để xem ti vi 
Các kĩ năng sống của học sinh.
Thông qua các hoạt động tập thể như đã trình bày, các kĩ năng cần thiết trong cuộc sống của học sinh được hình thành, củng cố và rèn luyện. Khả năng diễn đạt ý kiến trước lớp của các em tiến bộ không ngờ, nhiều em khi phát biểu các ý kiến nói đâu đấy rất chững chạc và tỏ ra rất “người lớn” trong các cử chỉ và cách ăn nói.
Trong các hoạt động nhóm các em biết tương trợ, giúp đỡ nhau cùng hoàn thành công việc được giao. Các em biết nhường nhịn nhau, giúp đỡ nhau trong học tập, sinh hoạt và trong cuộc sống. Biết lắng nghe ý kiến của nhau, tôn trọng nhau và đặc biệt có tình cảm đối xử với nhau rất chân thành. Học sinh sống có trách nhiệm với bản thân và với những người xung quanh. 
Các em bị lôi cuốn vào các hoạt động phong trào nên đã tránh được thói hư tật xấu ngoài xã hội. Nhờ những kiến thức thực tế được hình thành phong phú, đa dạng mà các em tránh được những ảnh hưởng không tốt, tệ nạn xã hội và một số em đã tự khẳng định được ý chí, lòng quyết tâm vươn lên trong học tập, vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
*Bảng số liệu các điều tra so sánh, đối chứng một số kĩ năng sống của học sinh 
Các kĩ năng sống
Lớp 5A (lớp thực nghiệm)
Lớp 5C (Lớp đối chứng)
Tốt
Bình thường
Chưa tốt
Tốt
Bình thường
Chưa tốt
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Diễn đạt trước đám đông
Tương trợ nhóm khi làm việc
Tự giác chấp hành nội quy
Bài học rút ra từ quá trình thực hiện đề tài
-Việc rèn tính kỉ luật cho học sinh là một việc làm lâu dài và kiên trì không chỉ thực hiện trong một lớp học mà cần phát động sau rộng trong toàn trường, qua nhiều lớp học và từ những việc tưởng như nhỏ nhặt, là việc không chỉ của giáo viên mà của gia đình và toàn xã hội vì vậy cần có sự phối hợp tốt giữa giáo viên và hội phụ huynh học sinh. Các thầy cô giáo và những người lớn là những người phải làm gương cho các em noi theo.
- Trong quá trình giáo dục, phải tạo cho học sinh môi trường, động lực phấn đấu thi đua qua các phong trào thi đua. Phong trào thi đua phải xuất phát từ thực tế, điều kiện địa phương và trình độ nhận thức của các em, phải đưa từ dễ đến khó tránh gây cho học sinh những căng thẳng, áp lực phải hoàn thành. Bất cứ hoạt động thi đua nào cũng có thưởng, phạt. Phần thưởng không nhất thiết phải lớn, phải có giá trị về kinh tế mà là những lời khen, những phần quà có giá trị về tinh thần là chính. Trong các phong trào thi đua, phải thường xuyên khen ngợi khuyến khích các em là chính, không được dùng các hình phạt, xúc phạm học sinh – dù dưới bất cứ hình thức nào. Sự khen ngợi phải dựa trên sự tiến bộ của học sinh dù chỉ là việc làm rất nhỏ. 
- Các kiến thức thực tế và các kĩ năng cần thiết cho cuộc sống chỉ được hình thành một cách tự nhiên thoải mái qua các hoạt động tập thể với tính tự giác tham gia cao của học sinh. 
- Từ thành công của đề tài mở ra một hướng nghiên cứu sâu và rộng hơn về phát triển vốn và kĩ năng sống cho học sinh qua các hoạt động tập thể.
3. Những đề xuất kiến nghị
- Nhà trường quản lí và tạo điều kiện tốt hơn nữa để công tác cchủ nhiệm lớp của giáo viên đi vào nếp và ổn định hơn, tạo điều kiện cho các đồng chí giáo viên được học hỏi, trao đổi lẫn nhau tìm ra những cách thức phù hợp để quản lí học sinh và tạo môi trường học tập sinh hoạt tốt giúp các em tránh được những tệ nạn xã hội và hình thành, củng cố các kĩ năng sống giúp các em vững vàng, trưởng thành trong cuộc sống sau này.
 - Cần tin tưởng và giao cho học sinh tự lên kế hoạch và thực hiện các công việc tập thể. Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, hỗ trợ trong thời gian đầu mà thôi.
- Đề nghị các cấp quản lí có trách nhiệm có những tài liệu hướng dẫn, tham khảo trong công tác chủ nhiệm lớp.
- Đối với chính quyền địa phương cần có những chính sách hỗ trợ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, giúp các em hoà nhập và không phân biệt đối xử với những học sinh có bố, mẹ bị nhiễm HIV.
Nhận xét, đánh giá, xếp loại của
Hội đồng khoa học cơ sở.
(Chủ tịch HĐ kí, đóng dấu)
Hồng Quang, ngày 30/5/2008
 Tác giả:
Nguyễn Xuân Trường